ویژه روز-د ملګرو ملتونو سرمنشي انټونیو ګوتریش په خپل اکاونټ کې لیکلي چې موږ تیار یو چې د غزې او اسرائیلو ترمنځ د اوربند د پلي کولو ملاتړ وکړو او د هغو بې شمېره فلسطینیانو لپاره چې لا هم په تکلیف کې دي، د دوامدار بشري مرستو د وړاندې کولو په برخه کې کار وکړو.
نوموړي زیاته کړې ده چې دا اړینه ده چې دغه اوربند هغه مهم امنیتي او سیاسي موانع له منځه یوسي چې د مرستو رسولو ته تاثیر کوي.
تحلیل – د ملګرو ملتونو رول د دې اوربند پیاوړتیا کې څه دی؟
د ملګرو ملتونو په توګه، چې د نړیوالو سولې او امنیت د ساتنې لپاره ماموریت لري، په اوربندونو او د جګړو د کمولو په پروسو کې مهم رول لري.
په غزه او اسرائیل کې د جګړې په تړاو، ملګري ملتونه کولی شي څو مثبت ګامونه پورته کړي:
۱. دیپلوماتیک فشار او منځګړتوب:
ملګري ملتونه کولی شي د خپلو دیپلوماتیکو وسیلو څخه استفاده وکړي ترڅو دواړه اړخونه د اوږد مهاله اوربند ته هڅوي. د ملګرو ملتونو امنیت شورا کولی شي اړونده هیوادونو ته پابند قرارات صادر کړي ترڅو هغوی د اوربند د خبرو اترو لپاره هڅوي.
۲. د سولې ساتونکو ځواکونو لېږل:
ملګري ملتونه کولی شي د سولې ساتونکو ځواکونو د لېږلو غوښتنه وکړي ترڅو د اوربند په تطبیق کې مرسته وکړي. دغه ځواکونه کولی شي د تشدد د زیاتوالي مخه ونیسي او د اوربند پروسه اسانه کړي.
۳. بشري مرستې:
ملګري ملتونه او د هغوی فرعي ادارې لکه UNRWA (د ملګرو ملتونو د فلسطیني کډوالو لپاره د مرستو او کار پروګرام) کولی شي غزې او نورو زیانمنو سیمو ته پراخ بشري مرستې ولیږي.
د هغو کسانو لپاره چې د جګړې له امله ځورېږي، د بنسټیزو اړتیاوو لکه خوراک، دوا، پناه ځای او روغتیايي خدماتو وړاندې کول اړین دي.
۴. د بشري حقونو څارنه:
ملګري ملتونه کولی شي د جګړې په سیمه کې د بشري حقونو څارنه پیاوړې کړي او اړین اقدامات وکړي ترڅو د بشري حقونو سرغړونې مخنیوی وکړي. د ملګرو ملتونو د بشري حقونو کمیسارۍ کولی شي راپورونه خپاره کړي او اړخونو ته وغواړي چې د بشري حقونو درناوی وکړي.
۵. د سیاسي مذاکراتو پیاوړتیا:
ملګري ملتونه کولی شي د فلسطین او اسرائیل ترمنځ مذاکرات اسانه کړي او هڅه وکړي چې دغه مذاکرات د پایدارو او دوامداره حلونو په لور رهنمايي کړي.
خو، د غزې او اسرائیل ترمنځ جګړې پیچلې او ژورې دي، او د اوربند پلي کول او د جګړې حل لپاره پراخو هڅو ته اړتیا ده چې له مختلفو نړیوالو لوبغاړو څخه ترسره شي. همدارنګه، ځینې وختونه سیاسي ګواښونه، د ځواکمنو هیوادونو ګټې او ستراتیژیکې ملاحظات کولی شي د ملګرو ملتونو پر اغیزمنتیا محدودیتونه ولګوي.
په پای کې، که څه هم ملګري ملتونه کولی شي د اوربند شرایط رامنځته کولو او د بشري بحران د حلولو لپاره مهم رول ولري، خو د دې بریالیتوب لپاره نړیوالې همکارۍ او همغږي ته اړتیا ده.
ویژه روز
