په لیبیا کې ډله ایز قبرونه کشف او د مهاجرت بحران: د انسان تښتونې او د بشر حقونو سرغړونه
د مهاجرت نړیواله اداره (IOM) چې په جنیوا کې مېشته ده، په دې وروستیو کې په جنوبي ختیځ لیبیا کې ډله ایز قبرونه د کشف خبر ورکړی دی. دغه قبرونه چې د جخاره او د کفره صحرا په سیمو کې موندل شوي، د مهاجرو لسګونه جسدونه لري چې ډېری یې د ګولیو د ډزو په اثر وژل شوي دي.
ویژه روز-کابل-له ۲۰۱۱ کال راهیسې چې د معمر قذافي حکومت سقوط شو، لیبیا د انسان تښتونې او د مهاجرو د استثمار یوه مهمه مرکز شوې ده.
مهاجران چې د دې هېواد څخه د اروپا ته د تګ هڅه کوي، زیاتره د قاچاق ډلو او وسله والو ګروپونو لخوا نیول کیږي او وروسته د شکنجې لاندې، په ځینو مواردو کې د بندګۍ لپاره پلورل کېږي.
په دې منځ کې، د بشري حقونو ادارې او یو شمېر کارپوهان د اروپايي اتحادیې د رول په اړه چې د مهاجرت او انسان تښتونې بحران ته یې وده ورکړې، نیوکه کړې ده.
د اروپا اتحادیی د لیبیا د ساحلي ځواکونو ملاتړ لپاره مالي او روزنیز مرستې ورکوي چې په دې توګه مهاجران خپلو کمپونو ته راګرځوي، چیرې چې هغوی د جسماني او رواني سو استفاده سره مخامخ کیږي.
دا کړنه اکثره وخت د بشر د حقونو سرغړونې او د مهاجرو د امنیت لپاره جدي ګواښونه رامنځته کوي.
د ملګرو ملتونو راپورونه هم په دې اړه جدي اندیښنې څرګندوي.
د راپورونو له مخې، یوازې په ۲۰۲۴ کال کې د مدی ترانې په سمندر کې تر ۲۲۰۰ پورې مهاجرانو خپل ژوند له لاسه ورکړی دی او دغه بحران لا هم دوام لري.
کارپوهان هم ټینګار کوي چې د دې بحران د حل لپاره باید قانوني لارې د مهاجرت لپاره پرانیستل شي او د لیبیا څخه د اروپا د سرحدي ساتونکي په توګه کار اخیستل باید پای ته ورسیږي.
دوی باور لري چې د مهاجرو لپاره د خوندي شرایطو رامنځته کول او د هغوی د کمپونو ته د بېرته راګرځولو مخنیوی، چې چیرې دوی د زیات خطر او ستونزو سره مخامخ کیږي، د بشري حقونو او نړیوالو عدالت د ملاتړ لپاره اړین دي.
په پای کې، دا بشري تراژیدي اړتیا لري چې نړیواله ټولنه، نړیوال سازمانونه او اروپايي هېوادونه دې ته زیاته پاملرنه وکړي ترڅو له دې ډول غمیزو څخه مخنیوی وشي او د مهاجرو حقونه چې د زیانمنو کسانو په توګه پیژندل شوي، په لومړیتوب کې وي.
ویژه روز
