کاهش چشم گیر کشت خشخاش در افغانستان و تغییر الگوی قاچاق مواد مخدر
دفتر ملل متحد برای مواد مخدر و جرم (UNODC) در گزارش تازه‌ای که در تاریخ ۶ نوامبر ۲۰۲۵ منتشر شد، از کاهش قابل توجه کشت خشخاش در افغانستان خبر داد. بر اساس این گزارش، مساحت زیر کشت خشخاش در سال ۲۰۲۵ به ۱۰٬۲۰۰ هکتار رسید که نسبت به ۱۲٬۸۰۰ هکتار در سال ۲۰۲۴، کاهش ۲۰ درصدی را نشان می دهد. این رقم در مقایسه با ۲۳۲٬۰۰۰ هکتار در سال ۲۰۲۲ که پیش از فرمان ممنوعیت کشت خشخاش ثبت شده بود، کاهش چشم گیری را نشان می‌دهد.
تولید تریاک در سال ۲۰۲۵ به ۲۹۶ تن رسید که نسبت به سال گذشته ۳۲ درصد کاهش یافته است.
درآمد کشاورزان از فروش تریاک از ۲۶۰ میلیون دالر در ۲۰۲۴ به ۱۳۴ میلیون دالر در ۲۰۲۵ کاهش یافته که نشان دهنده افت ۴۶ درصدی در عواید آنان است.
بسیاری از کشاورزان پس از ممنوعیت کشت خشخاش، به کشت حبوبات و محصولات قانونی روی آورده اند، اما خشکسالی و بارندگی های کم باعث بایر شدن بیش از ۴۰ درصد زمین‌های زراعتی شده است.
در کنار کاهش تولید تریاک، قاچاق مواد مخدر ترکیبی مانند متامفتامین در حال افزایش است.
موارد ضبط این مواد در افغانستان و کشورهای همسایه تا پایان سال ۲۰۲۴ ،۵۰ درصد افزایش یافته است.
این نوع مواد به دلیل تولید آسان تر، کشف دشوارتر و وابستگی کمتر به شرایط اقلیمی ، به گزینه‌ای جذاب برای گروه های جرایم سازمان یافته تبدیل شده اند.
اولیور استولپ، نماینده منطقه‌ای UNODC، تأکید کرد که مبارزه با کشت غیرقانونی نیازمند سرمایه گذاری های هماهنگ و درازمدت، توانمندسازی کشاورزان و اقدامات پیشگیرانه برای کاهش تقاضا است.
جورجت گانیون، معاون نماینده ویژه سرمنشی ملل متحد برای افغانستان، گفت: معضل مواد مخدر فراتر از مرزهای افغانستان است و تعامل میان مقامات حاکم و جامعه بین‌المللی در قالب گروه کاری مبارزه با مواد مخدر، برای یافتن راه حل‌های مشترک حیاتی است.
قیمت تریاک خشک در سال ۲۰۲۵ به ۵۷۰ دالر فی کیلو کاهش یافته که نسبت به قیمت ۷۸۰ دالر در سال گذشته، افت ۲۷ درصدی را نشان می‌دهد.
با وجود کاهش قیمت، ارزش فعلی تریاک هنوز پنج برابر بیشتر از نرخ پیش از ممنوعیت در سال ۲۰۲۲ است.
این تحولات نشان دهنده دگرگونی های بنیادی در بازار مواد مخدر افغانستان و منطقه است؛ تحولاتی که نیازمند رویکردهای جامع تر و فراتر از تریاک در مبارزه با قاچاق و تولید مواد مخدر می‌باشد.
پایان
