اخراج خشونت آمیز مهاجران افغان؛ نقض فاحش حقوق بشر و اصول اسلامی تحت حاکمیت ایران
کابل-بر اساس گزارش های میدانی و اسناد سازمان های بین‌المللی، دولت ایران پس از جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل، سیاست اخراج گسترده و سیستماتیک مهاجران افغان را تشدید کرده است. تنها در ماه جون ۲۰۲۵، بیش از ۲۳۰,۰۰۰ مهاجر از ایران اخراج شده‌اند که ۷۰% آنها به صورت اجباری و شامل زنان و کودکان بوده اند.
ویژه روز-این افراد در مرزهای دوغارون-اسلام قلعه در شرایط “گرسنگی، خستگی و شوک” رها می‌شوند.
سازمان ملل هشدار می‌دهد که شمار بازگشتگان تا پایان سال به ۳ میلیون نفر خواهد رسید.
ایران با استناد به “وضعیت فوق‌العاده” پس از جنگ، اقدام به تعلیق اجرای تعهدات حقوق بشری کرده است.
طبق میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی، این تعلیق تنها در شرایط “تهدید حیات ملت” مجاز است و باید متناسب، موقت و فاقد تبعیض باشد.اخراج های دسته جمعی افغان‌ها مغایر با این اصول است.
حقوقی چون ممنوعیت شکنجه و حق دادرسی عادلانه (ماده ۷ و ۱۴ میثاق) حتی در شرایط فوق‌العاده قابل تعلیق نیستند.
شهادت های مهاجران از ضرب و شتم، بازرسی های تحقیرآمیز (از جمله کشیدن شلوار پیش روی زنان)، و مصادره اموال حکایت از نقض این حقوق دارد.
ایران علیرغم الحاق به میثاق های بین‌المللی، قوانین داخلی خود را بر اساس “موازین اسلامی” تدوین کرده که با مفاد این میثاق‌ها در مواردی مانند برابری جنسیتی و آزادی مذهب در تعارض است.
برخورد مأموران مرزی ایران شامل توهین، تحقیر و برچسب زنی (اتهام “جاسوسی برای اسرائیل”) نه تنها ناقض معیارهای حقوق بشری، بلکه مخالف صریح آموزه های اسلامی درباره‌ی حفظ کرامت انسان و حرمت برادر مسلمان است.
یکی از مهاجران در نامه‌ای سرگشاده خطاب به مسئولان ایران پرسیده است: “تویی که دم از اسلام و شیعه علوی می زنی، چگونه برادر مسلمانت را علناً عریان می‌کنی؟”.
درحالی که اسلام سنتی (تاریخی) مبتنی بر تبعیض حقوقی بین مسلمان و غیرمسلمان است، اسلام نواندیش بر برابری ذاتی انسان‌ها تأکید دارد. عملکرد دولت ایران، حتی با معیارهای سنتی ناسازگار است.
دولت ایران با دامن زدن به افغان ستیزی، تلاش دارد نارضایتی های ناشی از اقتصاد بحران زده و پیامدهای جنگ را به سمت یک “دشمن فرضی” هدایت کند.
بسیج و نیروهای امنیتی غیرمسئول در بازداشت ها مشارکت دارند. یک مهاجر به بی‌بی‌سی گفت: “رفتار پولیس خشن است و حالا بسیج را هم مأمور بازداشت ما کرده اند”.
تاکنون دولت افغانستان به اخراج مهاجران از ایران واکنش قاطع نداشته است.
تحلیل نهایی توسط محمد رضا درمانی استاد دانشگاه در کابل:این اخراج ها نه تنها نقض کنوانسیون های ۱۹۵۱ و ۱۹۶۷ پناهندگان است، بلکه نشان دهنده‌ی فروپاشی اخلاقی نظامی است که داعیه دار اسلام سیاسی است.
جامعه‌ی بین‌الملل باید از مکانیسم هایی مانند صلاحیت جهانی برای محاکمه عاملان این خشونت‌ها استفاده کند. افغانستان نیز تنها با تبدیل شدن به دولتی کارآمد و عادل می‌تواند عزت شهروندانش را در جهان تضمین نماید.”
ویژه روز
